۹ نکته حساس در تربیت فرزند

در صورتی که نکات حساس در تربیت فرزند رعایت شود کودک می تواند رشد مناسب و سالمی داشته باشد، به طور کلی شکل گیری شخصیت فرد بر اساس تربیت و نحوه رفتار با او در کودکی شکل می گیرد، عوامل بسیاری در سبک تربیتی والدین موثر هستند که می توان به موارد زیر اشاره نمود:

عوامل فرهنگی و اجتماعی
میزان تحصیلات و خصوصیات شخصیتی والدین
سطح رشدی کودک و توانایی های شناختی او
قالب های رفتاری و اصول فکری فرزندتان بر اساس نحوه تربیت والدین شکل می گیرد، در این شرایط باید کودک به گونه ای رشد یابد که بتواند در هنگام رویارویی با مشکلات، عملکرد خوب و مطلوبی داشته باشد.

به همین دلیل باید اطلاعات و آگاهی خود را در تربیت کودک افزایش دهد و به نکات حساسی که در تربیت فرزند لازم است توجه داشته باشید، هم چنین توجه به بهداشت جسمی و روانی فرزندتان می تواند در این امر به شما کمک کند.

با کمک گرفتن از مشاوره کودک می توانید در زمینه تربیتی به کودکتان کمک کنید تا فرزندتان را در مسیر موفقیت و رسیدن به آینده روشن و درخشان یاری کند و در آینده فرزندی موفق و شاد داشته باشید.

تاثیر روش های تربیت فرزند در فرآیند رشد یادگیری او
اگر چه سن تربیت کودک محدود به زبان خاصی نمی باشد، ولی کودک در هر دوره از رشدش با چالش ها و نیازهای اساسی رو به رو می شود، شیوه تعامل والدین با فرزندشان نقش بسیار مهمی بر او دارد و در چگونگی شکل گیری توانایی های شناختی او اثر زیادی می گذارد.

به طور کلی نحوه نگرش شما در شیوه تربیتی کودک بسیار اهمیت دارد به عنوان مثال در صورتی که شما تصور کنید فرزندتان نقش فعالی در یادگیری دارد، می توانید در مورد مسائل مختلف با او صحبت کنید، به سوال هایش با بردباری و صبوری پاسخ دهید، هم چنین در این خصوص تفکر و استدلال او را مورد تقویت قرار می دهید.

در مقابل والدینی که تصور می کنند فرزندشان یادگیرندگانی منفعل هستند بسیار کنترل کننده یا هدایت کننده رفتار می کنند و سعی می کنند جلوی خلاقیت و پیشرفت فرزندشان را بگیرید و حتی گاهی به جای او تصمیم بگیرند.

در نتیجه والدین نقش بسیار مهمی بر روی تربیت فرزندان می گذارند و در تربیت آن ها بسیار تاثیر گذار هستند. نکته حساس برای تربیت فرزند چیست؟

توجه به نکات تربیتی فرزندان و به کارگیری آن ها توسط والدین در سنین مختلف رشدی از اهمیت بسیاری برخوردار است، در این شرایط نکات کلی در تربیت فرزندان و در برخورد با کودکان وجود دارد که باید در هر سن و سالی به آن توجه شود. در ادامه این مقاله به بررسی این نکات حساس تربیتی می پردازیم.

برای فرزند خود منبع امنیت و اطمینان باشید
یکی از اولین نیازهای هیجانی فرزندان به دست آوردن حس امنیت و اطمینان می باشد، کودکان در اولین مرحله از زندگی با چالش اعتماد در برابر بی اعتمادی رو به رو می شود.

کودکان از همان دوران نوزادی از رفتار والدینشان تاثیر می پذیرند و در صورتی که در محیط های پر تنش و عصبی قرار گیرند دچار احساس هایی مانند عدم امنیت، بی اعتمادی و در نهایت سبک دلبستگی نا ایمن می شوند این امر بر روابط بعدی آن ها با دیگران تاثیر می گذارد و دید آن ها را نسبت به زندگی منفی و تیره می کند.

در این شرایط برای این که اعتماد کودک دچار مشکل نشود باید از انجام رفتارهای منفی مانند دروغ گویی یا فریب دادن فرزندتان بپرهیزید.

باید سعی کنید که به او نشان دهید در برابر تهدید های محیطی در کنار او هستید و هیچ مسئله ای مانع محبت و عشق شما نسبت به او نمی شود و همیشه سعی می کنید برای حل مشکلات و چالش ها به او کمک کنید و در کنار او باشید.

منبع:کانون مشاوران ایران-۹ نکته حساس در تربیت فرزند

کودک و رقابت
معمولا کودکان در سن 6 تا 8 سالگی در همه چیز با یکدیگر رقابت می‌کنند. البته بعضی از کودکان ذاتا رقابت‌طلب‌تر از دیگران هستند و گاهی هم برای این کار دست به کارهای جالب و خنده‌دار می‌زنند. این رقابت زمانی بروز می‌کند که کودکان می‌بینند بچه‌های هم سن و سالشان چه کارهایی انجام می‌دهند و خود را با آن مقایسه می‌کنند و تلاش می‌کنند که به آنها برسند. از طرفی رقابت می‌تواند کودک را برای رسیدن به موفقیت ترغیب کند و از طرفی دیگر حس همدردی، کارهای گروهی و اعتماد به نفس کودک را تقویت کند. گاهی بسیاری از کودکان وقتی در یک بازی بازنده می‌شوند، از شدت عصبانیت منفجر می‌شوند و گریه می‌کنند، از این رو برای برنده شدن گاهی تقلب می‌کنند. آنها حتی برای برنده شدن ممکن است قوانین بازی را نیز تغییر دهند.

پرخاشگری و کودک
بهتر است قبل از آن‌که در مورد پرخاشگری کودکان سخن بگوییم، به این سوال پاسخ دهیم که آیا پرخاشگری ستیزه‌جویی، غریزی است؟ در پاسخ باید گفت که رفتار ستیزه‌جویانه در همه انسان‌ها به چشم می‌خورد و این تصور را پیش می‌آورد که خاستگاه و زیربنای ستیزه‌خویی انسان، در دوران‌های بسیار قدیم پایه‌ریزی شده باشد. در مورد این‌که ستیزه‌خویی، کششی غریزی و مادرزادی است، یا آن‌که اصلا غریزی نیست و صرفا واکنشی در برابر محیط خارجی است، بحث فراوان است. بسیاری قبول دارند که نوزاد از بدو تولد قابلیت ستیزه‌خویی دارد و روان‌کاوان متخصص کودکان، مدعی هستند که حتی نوزادان نیز از تخیلات نابودگرانه و وحشت‌زا خوششان می‌آید. بخشی از این تخیلات ناشی از ستیزه‌جویی ذاتی است.
البته با وجود این‌که ممکن است حالت‌هایی مادرزادی برای ستیزه‌خویی وجود داشته بشد، اما انسان می‌تواند با ایجاد محیط مناسب برای فرزندانش؛ یا اگر این راه نشد، با تحت روان‌کاوی قرار دادن آنها، از آن رهایی یابد. اسکات در کتاب ستیزه‌خویی در این‌باره می‌گوید: «می‌توانیم این نتیجه را بگیریم که چیزی مانند «غریزه ستیزه» به مفهوم نیروی پیش‌برنده درونی و نیازمند ارضاء، وجود ندارد، اما مکانیزم فیزیولوژیکی درونی‌ای وجود دارد که فقط هنگامی که تحریک شود، ایجاد ستیز می‌کند. در بسیاری از شرایط واقعی شاید این تفاوت مهم نباشد، اما امیدواریم که به نتیجه‌گیری نهایی در مورد کنترل ستیزه‌خویی منجر شود. این مکانیزم فیزیولوژیکی درونی خطرناک است، اما به وسیله عوامل خارجی می‌توان آن را تحت کنترل درآورد.»

منبع: مرکز مشاوره ستاره ایرانیان-رفتارهای عمومی کودک

والدین باید بدانند که کودکان دارای قدرت یادگیری بالای هستند و دائما در نوع رفتار اطرافیان خود کنکاش می‌کنند و همواره از نوع رفتارها، ادبیات و… آنها آموزش می‌بیند و آنها را برای خود الگو قرار می‌دهند، والدینی که دارای کودک خردسال هستند باید دائما مراقب رفتار و نوع بیان خود باشند که کودک آنها از الگوی درست استفاده کند.

خانواده‌های که دارای مشکلات زناشوی هستند و یا یک زندگی بدون عشق را به عنوان تکلیف شروع کردند و روابط سرد بین آنها حاکم است بدون آنکه خود متوجه باشند همان فرهنگ سرد و بی‌روح را در کودک القاء می‌کنند و این رفتار تاثیر منفی بر کودک دارد، اگر در خانواده‌ها عشق، علاقه و گذشت نباشد و هر کدام از والدین ساز خودش را بزند و کودک همواره در یک محیطی پر تنش قرار گیرد اثرات منفی تندخویی و پرخاشگری در او اثر گذاشته و او هم به همان شکل پرورش می‌یابد و یا اینکه به خاطر تضاد در بین والدین خود کودک بر آن می‌شود که بعضی از کارها که مربوط به بزرگتر‌ها هست خودش انجام دهد و این کار در طولانی مدت اثر منفی بر روی او خواهد داشت.

بعضی از خانواده‌ها معتقدند که یک ازدواج و همزیستی سرد و بی‌عشق بهتر از طلاق و جدایی والدین هست. ولی اینطور نمی‌باشد، زبرا همانقدر که طلاق آثار مخرب را برای کودکان طلاق به جا می‌گذارد، محیط‌های سرد و بی‌عشق خانواده هم دارای چنین اثرات سوء در بر خواهد داشت و اصلا به نفع کودک نمی‌باشد.

محققین دریافته‌اند که کودکانی در محیط‌های سرد و پر تنش خانواده‌ای که در حال طلاق می‌باشند همواره دارای افت تحصیلی و مشکلات رفتار در بین همسن‌هایشان دارند، زیرا این کودک خشونت در خانواده را جذب می‌کنند و به محیط دیگر همانند مدرسه انتقال می‌دهند و در اجتماع به عنوان کودکان پرخاشگر شناخته می‌شوند، والدینی که دارای مشکلات زندگی هستند و همواره می‌خواهند این زندگی را حفظ کنند، بدون اینکه متوجه باشند کودکان خود را دمدمی‌مزاجانه‌ای تربیت می‌کنند و از الگوهای صحیح تعلیم و تربیت استفاده نمی‌کنند، و کودک را می‌خواهند بگونه‌ای وابسته به خود نگه دارند که اگر روزی جدا شدند کودک همراه آنها شود، و هر کدام از پدر و یا مادر حرف خودش را می‌زند و این رفتار برای کودک صحیح نمی‌باشد.

منبع:  مرکز مشاوره ستاره ایرانیان-مامان، بابا ما عشق شما را می‌خواهیم

بزرگترها همیشه دوست دارند برای مدتی به دوران شیرین کودکی خود برگردند و آن لذتی را که در آن دوران تجربه کرده‌اند باز هم تجربه نمایند. شاید خود را قیاس با فرزند خود بگذارید و بگویید چرا من در آن روزگار شاد بودم و با محیط خود بیشتر تامل داشته‌ام ولی کودک من اینگونه نیست.

هنگامی که به کودک خود دقیق می‌نگرید او را حساس و افسرده می‌بینید و با خود فکر می‌کنید که او تمام امکانات رفاهی دارد چرا افسرده می‌باشد؟ شکی نیست که دوران کودکی یکی از شیرین‌ترین و پرخاطره‌ترین دوران زندگی هر فردی است. والدین باید بدانند که کودکی خود آنها به سادگی گذشته به دور از امکاناتی الکترونیکی مانند تبلت، موبایل، کامپیوتر و… و آنها با فیلم‌های کارتونی که تلویزیون نمایش می‌داد و بازی‌های کودکانی که در بین بچه‌های آن موقع متداول بود شاد بودن.

والدین باید بدانند که امکانات برای فرزند آنها شادی نمی‌آورد، با وجود این که والدین امروزی باسوادتر هستند ولی حوصله سر و کله زدن با فرزند را ندارند و آنها آنقدر درگیر کارهای روزانه خود هستند و برای فرار از فرزند خود به او بیشترین امکانات را هدیه می‌دهند که فاصله آنها حفظ شود و مزاحم کارهای والدین خود نشوند و کودک لحظه‌های را باید با والدین خود باشد همواره با وسایل الکترونیک و بازی‌های کامپیوتری سرگرم می‌باشد، در نتیجه کودک از محبت والدین خود محروم می‌شود، در حالیکه در دوران کودکی ما اینگونه نبود والدین سعی می‌کردند که بهترین بازی‌ها و سرگرمی‌ها را برای فرزند خود تهیه و تدارک ببینند، شاید کوچکترین آن بردند فرزند خود به پارکهای محلی بود و کودک در یک فضای باز و مفرح شروع به بازی می‌کرد.

در عصر حاضر کودک بیشتر به سمت بازی‌های و وسایل الکترونیکی هدایت می‌شود در کودکی والدین این بازی و وسایل را در اختیار او قرار می‌دهند و کودک اغلب در دنیای مجازی به سر می‌برد تا در دنیای واقعی و این برای او یک عادت می‌شود و در بزرگسالی خودش به سمت و وسایل الکترونیکی می‌رود و کمتر با محیط طبیعی خو می‌یابد، زندگی کردن را فقط در دنیای الکترونیکی و مجازی می‌داند. او یاد می‌گیرد که برای شاد زیستن نیاز به این وسایل دارد و اگر این دنیای الکترونیک را از او بگیرند دیگر شاد نیست و روح و روان او بهم می‌ریزد چون نمی‌داند با محیط ساده و بدور از الکترونیک چگونه شاد باشد.

منبع:  مرکز مشاوره ستاره ایرانیان-چگونه شادی را به بچه‌ها هدیه کنیم

این تصور نادرست است که اگر از همان ابتدا همانند بزرگان با کودکمان حرف بزنیم، زودتر بزرگ می‌شود و از نظر اجتماعی پیشرفت می‌کند، در حالی که اگر کودکان دلایل عقلی را می‌فهمیدند، دیگر احتیاجی به تربیت نداشتند. اگر از اول طفولیت با کودکان با زبانی صحبت شود که قادر به درک آن نیستند، در واقع آنان را به استعمال کلمات بیهوده و بی‌مورد عادت داده‌ایم، زیرا کودک در عالم طفولیت سیر می‌کند و چنین زبانی را نمی‌پسندد. پس به تدریج باید اسباب پیشرفت و تشخیص کودکان را فراهم آوریم.

پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: «بر پدر و مادران لازم است که دنیای کودکان را درک نمایند و در ارتباط با آنان رفتاری کودک‌پسند پیشه کنند.»

بنابراین، مسائل تربیتی و آموزشی را نیز باید با زبانی کودکانه و همراه با شادی و در قالب بازی به فرزندانمان بیاموزیم و از سخت‌گیری بپرهیزیم و توقع نداشته باشیم که آنان نیز همانند ما فکر کنند و رفتاری همانند رفتار بزرگسالان داشته باشند. در نتیجه باید به مقدار فهم کودک با او سخن بگوییم و چیزی را که در توانایی و فهم قوای عقلانی او نیست به او لقا نکنیم، زیرا موجب ایجاد نفرت و انزجار او می‌شود. رسول اکرم(ص) می‌فرمایند: «اگر کسی با مردم سخنی بگوید که درخور عقل آنان نیست، فتنه و ناامنی برای برخی از آنان ایجاد می‌کند.

روان‌شناسان تعلیم و تربیت، معتقدند که والدین و مسئولین تعلیم و تربیت باید استعدادهای کودکان را بشناسند و برای کشف و تقویت و پرورش آن استعدادها کوشش کنند. آنها معتقدند که اخلاق در فطرت کودک نهفته است و والدین تنها پرورش‌دهنده اخلاق هستند، نه یادهنده. کودک بالفطره راستگو، با محبت و درست‌کار است. بزرگ‌ترها و محیط از او چیز دیگری می‌سازند. برخی نظریه‌پردازان تعلیم و تربیت عقیده دارند که به علت ترس کودک در مدرسه استعدادهای او شکفته نمی‌شود. بنابراین ما باید به تفاوت‌های فردی کودکان، استعدادها، علاقه‌ها و دیگر تفاوت‌های آنها توجه کنیم. در مدرسه باید ابتدا دانش‌آموز کاملا شناخته شود و استعداد و علائق او کشف شود و سپس برای به‌کارگیری استعداد و علائقش او را راهنمایی کنند. مدرسه باید مکان مناسبی بوده و امکانات لازم را برای تحصیل کودکان فراهم کند و آموزش و پرورش بهترین نهاد برای رسیدن به این هدف است. مسئولین می‌توانند از طریق ایجاد برنامه‌های تفریحی مثل اردو و بازدید، مدرسه و کلاس را از حالت خشک و بی‌روح درآورند.

منبع:  مرکز مشاوره ستاره ایرانیان-تربیت کودک را به زبان خودش به او بیاموزید

تلویزیون یکی از وسایل مدرن است که در اثر پیشرفت صنعت به وجود آمده است و با تمام منافعی که دارد، زیان‌هایی نیز با خود به همراه می‌آورد. کودکان همچون بزرگسالان مایلند تلویزیون تماشا کنند و گاهی نیز آن را بر مطالعه کتاب‌های سودمند و دینی و بحث و گفت‌وگو و… ترجیح می‌دهند. والدین از این واقعیت که تلویزیون اطفالشان را سرگرم می‌نماید، خوشحال می‌شوند، اما درباره صدمه‌های احتمالی که بر چشم و مغز کودکانشان وارد می‌سازند، نگرانند.

کودکانی هستند که بیشتر وقت خود را صرف تماشای تلویزیون می‌کنند، می‌توان گفت آنها به تلویزیون معتاد شده‌اند. تماشای زیاد تلویزیون عوارضی مثل خستگی، سردرد، کم‌خوابی، استفراغ و… دارد. برخی والدین معتقدند که تلویزیون مانند داروست و مقدار معینی دارد و باید درست مصرف گردد و به همین منظور به کودک اجازه داده می‌شود که در وقتی معین، برنامه‌ای خاص را ببیند.

وقتی در تلویزیون در یک فیلم سینمایی که به نمایش درمی‌آید خشونت ظاهر شود بدون شک افکار، احساسات، عواطف و رفتار کودکی که شاهد این‌گونه صحنه‌های خشن است، تحت تاثیر قرار می‌گیرد و سیستم انگیزشی او را تحریک می‌کند. خشونتی که به صورت تصویری ارائه شود، احتمال خشونت و رفتارهای ناشی از ترس و وحشت را در کودکان کم‌سن و سال و به‌خصوص پسران، چند برابر افزایش می‌دهد. این نوع صحنه‌های خشن احتمال جرم و جنایت را در افراد افزایش می‌دهد.

البته بعضی کودکان بیشتر از بقیه از نظر فکری درگیر این نوع فیلم‌ها می‌شوند. جنسیت هم در این مورد اهمیت دارد. یعنی پسرها بیشتر از دخترها تحت تاثیر قرار می‌گیرند. مواجهه با صحنه‌های خشونت در تلویزیون، فعالیت مغز را در کودکان تحت تاثیر قرار می‌دهد و این تاثیر حتی در کودکانی که در گذشته رفتار خشونت‌آمیز نداشته‌اند نیز دیده می‌شود. فرزندان دوست دارند ساعت‌ها پای تماشای تلویزیون، ویدئو و فیلم بنشینند! آنها با این کار احساس شادی و رضایت می‌کنند، اما این رضایت با مشکلاتی همراه است. اگر آنها را به حال خود رها کنند، از تاثیرات بد ذهنی و روانی این مسائل در امان خواهند بود. استفاده بیش از حد از وسایل با چاقی و بی‌تحرکی کودکان همراه است و عواقب جسمی بدی به دنبال خواهد داشت. همچنین ارتباط آنها را با پدرها و مادرها کمتر می‌کند. در نتیجه کودکان فرصت ندارند در مورد مسائل خود با والدین صحبت کنند و به تدریج ارتباطات کمرنگ‌تر می‌شود و فاصله‌ها بیشتر و بیشتر می‌شود.

منبع: مرکز مشاوره ستاره ایرانیان-نقش تلویزیون در تربیت کودکان